() ‘ପ୍ରେମଭକ୍ତି ଗୀତା’ର ପଞ୍ଚମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଯଶୋବନ୍ତ ଦାସ କହିଛନ୍ତି-
ଦେଖ ଏ ନିତ୍ୟ ନୀଳାଚଳ। ସକଳ ତୀର୍ଥଙ୍କର ଆଳ।।
ଗୋପ ମଥୁରା ବୃନ୍ଦାବନ। ଦ୍ୱାରିକା ଆଦି ଯେତେ ସ୍ଥାନ।।
ସକଳ ଏହି ସ୍ଥାନେ ପାଇ। ଆବର କାଶୀ ମଧ୍ୟେ ହୋଇ।।
ଅତଏବ, କଳିଯୁଗରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ନୀଳାଚଳ ଧାମ ଓ ଦ୍ୱାପରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଭ କରିଥିବା ବୃନ୍ଦାବନ ଏକ ଏବଂ ଅଭିନ୍ନ। ଏଣୁ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ସେବାପୂଜା, ରୀତିନୀତି, ପର୍ବପର୍ବାଣିରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଗୋପଲୀଳାର ପ୍ରଭାବ ଓ ପ୍ରତିଛବି ଅତି ସୁସ୍ପଷ୍ଟ। ସେ ମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ‘ଚାଚେରୀ ଲୀଳା’ ଅନ୍ୟତମ।
ବୈଷ୍ଣବ କବିମାନଙ୍କର ବର୍ଣ୍ଣନା ଅନୁଯାୟୀ- ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ନୀଳାଚଳ ହେଉଛି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କର ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟଲୀଳାକ୍ଷେତ୍ର ଦ୍ୱାରକା ଏବଂ ଗୋପପୁରୀ ହେଉଛି ସୁନ୍ଦରାଚଳ (ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିର)। ଏକଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ରୁକ୍ମିଣୀ ସେ ବିମର୍ଷ ରହୁଥିବାର କାରଣ ପଚାରନ୍ତେ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କହିଥିଲେ- “ଗୋପୀବିହାରସ୍ଥଳୀ ଯେଉଁସ୍ଥାନ; ସେହି ସ୍ଥାନ ସୁମରି ମୋର ମନ; ନିରନ୍ତର ହୋଇଥାଇ ଉଚ୍ଛନ୍ନ।।” ଏହାର ଅର୍ଥ, ଗୋପପୁରୀର ଆନନ୍ଦଘନ ମୁହୂର୍ତ୍ତମାନଙ୍କୁ ମନେପକାଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସର୍ବଦା ଦୁଃଖିତ ହେଉଥିଲେ। ସେହିପରି, ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରଦାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ରଥଯାତ୍ରାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଫଗୁଖେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା।
ଏହାର ଅଭିପ୍ରାୟ- ମହାପ୍ରଭୁ ବିଷଣ୍ଣ ନହୁଅନ୍ତୁ।
ଚାଚେରୀ ଲୀଳା ତାହାର ଏକ ଅଂଶ।
ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ପୂର୍ବଦିନ, ଅବିର ଓ ପିଚକାରୀ ଆଦି ମାରି, କରତାଳି ଧ୍ୱନି କରି, ଯେଉଁ ହୋରି ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଏ, ତାକୁ ‘ଚାଚେରୀ’ କୁହାଯାଏ। ଏହି ବସନ୍ତ ଉତ୍ସବରେ ଗୋପୀମାନଙ୍କ ସହିତ ରାଧା ଓ କୃଷ୍ଣ ଦିବ୍ୟ ମହାରାସ ରଚନା କରିଥିଲେ। କବି ଦେବଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଦାସ ତାଙ୍କ ‘ରହସ୍ୟମଞ୍ଜରୀ’ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି-
‘‘ପଲ୍ଲବିଲେ ତରୁଲତା ଫୁଟିଗଲେ ଫୁଲ
ଚାଚେରୀ ଗହଳ ସଖି ଗୋବିନ୍ଦଙ୍କ ଦୋଳ
ସର୍ବ ସୁଖ ଘେନିଗଲେ ମଦନ ଗୋପାଳ’’।
ସେହି ଦିବ୍ୟସ୍ମୃତିର ପ୍ରତିଫଳନ ସ୍ୱରୂପ, ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ଚାଚେରୀବେଶ ଓ ଚାଚେରୀ ଲୀଳା। ଫାଲଗୁନ ଶୁକ୍ଳ ଦଶମୀଠାରୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ନାଲି ବାରଲାଗି ବସ୍ତ୍ର ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପୁଷ୍ପାଳଙ୍କାର ଓ ରତ୍ନାଳଙ୍କାରରେ ମହାପ୍ରଭୁ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦ, ଭୂଦେବୀ ଓ ଶ୍ରୀଦେବୀଙ୍କ ସହିତ ଚାଚେରୀ ବେଶ ହୋଇ ଜଗନ୍ନାଥ ବଲ୍ଲଭକୁ ବିଜେ କରିଥାନ୍ତି। ସେଠାରେ ଜଉଡାବ ଖେଳ ହୋଇଥାଏ। ପରେ ବେଣ୍ଟଶିକାର ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏହି ଲୀଳା ଭଗବାନଙ୍କୁ ଚରମ ଆନନ୍ଦ ଦେଇଥାଏ ବୋଲି ବୈଷ୍ଣବ ଭକ୍ତମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି।
